“من فکر کنم انتخابات سخت تر از خود ریاست جمهوری است [اینطوری نیست آقای روحانی ...]

آقای روحانی: نه … رییس جمهوری خیلی سخت تره … اگر آدم بخواهد واقعا کشور را نجات بده از این وضعی که الآن هست …”

(بخشی از فیلم دوم تبلیغاتی آقای دکتر حسن روحانی در ایام انتخابات)

***

همانطور که آقای دکتر روحانی، رییس جمهور محترم فرمودند، ریاست جمهوری کار سختی است. در هر صورت اداره یک کشور کار بزرگی است. “کار اداره یک کشور و به سامان رساندن مسائل یک کشور و آرزوهاى بزرگ، کارى نیست که در کوتاه مدّت انجام گیرد.” (بخشی از بیانات مقام معظم رهبری در مرداد 76)

حال، به این مساله اضافه کنید نقش به خصوص ایران در تحولات منطقه ای و بین المللی، ساختار و اوضاع اقتصادی نامناسب، تحریم ها، درگیری تکنیکی و ایدئولوژیک با قدرت های جهانی، ساختار سیاسی- حزبی  ناپایدار و نامشخص. مجموع تمام این مطالب یک نتیجه دارد و آن اینکه … اوضاع خاص و ویژه است.

با توجه به شرایط فوق، دولت جدید محتاج کابینه ای است که اولا با تجربه باشد و ثانیا بتواند از تمام ظرفیت های گروه ها و نیروهای سیاسی و مرجع در جامعه به بهترین شکل بهره ببرد.

تجربه از آنجا مفید است که شرایط فعلی، امکان بهره گیری از روش آزمون و خطا را در کمترین اولویت قرار داده است. از طرفی، یک کابینه ی با تجربه (نه لزوما پیر) با تجربه تخصصی در حیطه ی اداره ی دولت، باعث می گردد که اعضای کابینه احتیاج به زمان اضافی برای آشنایی با نحوه ی فعالیت دولت و کابینه، عملکرد وزارت متبوع و سایر موارد نداشته باشند و به عبارتی به راحتی و به سرعت بتوانند بر کارها سوار شوند. همچنین عموما اشخاصی که دارای تجربه کاری قابل توجه هستند از مسائلی نظیر شعارزدگی نیز بیشتر از تازه واردها به دور هستند و پرواضح است که شعارزدگی نیز در دوران پرمساله ی فعلی، اصلا به صلاح و مصلحت کشور نبوده و نیست.

با توجه به کابینه ای که آقای رییس جمهور به مجلس معرفی کرده اند به نظر می رسد بخش های زیادی از موضوعات یاد شده مورد توجه آقای رییس جمهور بوده است و بخش هایی نیز احتیاج به دقت و پیگیری بیشتری دارد.

پیرامون مساله ی تجربه، با نگاهی ساده به میانگین سنی اعضای کابینه و همچنین سوابق کاری آن ها می توان به این واقعیت دست یافت که دکتر روحانی به خوبی این مساله را دریافته و در معرفی اعضا به کار بسته اند اما موضوع تجربه ملاحظاتی را نیز در بر دارد.

به عنوان مثال، امکان دارد مساله تحرک مناسب و فعالیت زیاد تحت تاثیر سن بالا قرار گیرد. از این رو می توان پیشنهاد کرد که برای تزریق تحرک بیشتر و فکرِ نو و نوآوری به کابینه، از اعضای کابینه خواست تا معاونین و اطرافیان جوان تری را برای خود برگزینند. همچنین به نظر می رسد این خواسته می بایست به عنوان یکی از خواسته های مستمر رییس جمهور از وزرای خود مطرح گردد تا وزراتخانه ها با نیروهای مسن، بعضا کم تحرک و بدون علاقه به نوآوری پر نگردد.

پیرامون موضوع استفاده از تمام پتانسیل های گروه های سیاسی و مرجع، جای بحث بیشتری وجود دارد. از طرفی باید اذعان داشت که نه تنها حق انتخاب اعضای کابینه متعلق به شخص رییس جمهور و نه هیچ کسی دیگری است بلکه باید توجه داشت که رییس جمهور با توجه به پیروزی خودش، حامیانش و احیانا حزب متبوعش در انتخابات می تواند تمام اعضای کابینه را در راستای تفکرات حزبی و منطبق با روش و منش سیاسی خود و هماهنگ با تیم اطرافش انتخاب کند و هیچ شخصی حق مجادله پیرامون این مساله را با ایشان ندارد. البته این نکته به هیچ وجه به معنای بسته شدن درِ پیشنهاد به رییس جمهور و مشاوران ایشان در این امر خطیر نیست اما باید حدود پیشنهاد به خوبی مشخص و معین باشد و به هیچ عنوان بویی از سهم خواهی در آن دیده نشود زیرا سهم کابینه، از آنِ رییس جمهور و حزب وی است.

از این رو به منظور بررسی استفاده از تمام ظرفیت های سیاسی و گروه های مرجع در دولت آینده، می توان به کنکاشی در لیست تعلقات سیاسی اعضای کابینه پرداخت.

علاوه بر حزب کارگزاران و معتمدین آیت الله رفسنجانی که نقش بی بدیلی در اعضای کابینه دارند، جبهه ی اصلاحات به عنوان حامی آقای روحانی در انتخابات توانسته است پست هایی را در کابینه داشته باشد. از این دو گروه که بگذریم، حضور آقای رحمانی فضلی می تواند به خوبی نشان دهنده ی توجه آقای روحانی به نقش جناح راست (البته جناح راست سنتی) در اداره کشور در آینده باشد.

پر واضح است که نقش وزارت کشور بسیار مهم و شاخص است. از این رو که تعیین استانداران (عموما) و بدنه ی محلی-اجرایی دولت بر عهده ی این وزارت خانه است. پس سوال آنست که چرا آقای روحانی این وزارت خانه مهم را به جناح راست سنتی سپرده است؟ جواب این سوال را باید در این موضوع جستجو کرد که اگر وظیفه انتخاب استانداران بر عهده آقای رحمانی قرار داده شود، به نوعی از پتانسیل جناح راست سنتی در دولت آینده استفاده خواهد شد.

 همچنین با توجه به رابطه خوب راست سنتی با روحانیت معظم و همچنین تجربه زیاد آنان در امور اداری به نوعی موجبات آسودگی خاطر روحانیت محلی و آقای روحانی را نیز فراهم خواهد کرد و احتمالا باعث خواهد شد که دولت یازدهم از ظرفیت های این گروه نیز بهره ببرد. البته باید به مساله احتمال بازبودن یا بسته بودن دست آقای رحمانی نیز توجه داشت.

علاوه بر گروه های نامبرده، گروه های سیاسی دیگری نیز هستند که به نظر می رسد تا به حال استفاده از پتانسیل های آنان مورد غفلت قرار گرفته است که در صورت بهره برداری درست از توانایی های آنان ، دولت یازدهم در مسیر خود موفق تر خواهد بود. به عنون مثال جای خالی اصولگرایان پیشرفت گرا در کابینه به خوبی دیده می شود که می توان با توجه به نزدیکی آنان با گرایشات فکری تیم آقای روحانی بالاخص در حیطه ی فهم تکنیکی، از حضور آنان در بدنه و سطوح مدیریت اجرایی کشور بهره برد. البته مشخص است که گروه هایی را نمی توان در کابینه آقای روحانی تصور کرد. این گروه های سیاسی به دلیل عدم تناسب با تفکرات حاکم بر دولت مناسب است که حالت دولت سایه به خود گرفته و با رصد منتقدانه و نه لزوما مهربانانه به دولت کمک نمایند. جایگاه واقعی این گروه ها در سایت ها، روزنامه و کلا در رسانه های مخالف دولت خواهد بود که البته با توجه به وعده های جناب آقای روحانی ان شاالله می توان امیدوار بود صدای آنان مرتب به گوش مردم و دولت برسد.

با توجه به تمام مسائل گفته شده و با توجه به نظرات خوب جناب آقای دکتر روحانی، می توان بر این موضوع تاکید کرد که استفاده درست از تمام ظرفیت های سیاسی و پتانسیل های گروه های سیاسی می تواند کمک بزرگی به پیشبرد اهداف دولت یازدهم کمک کند. بنا بر قول رهبری “اگر چنانچه این ظرفیت ها را نشناسیم، کوتاهى کردیم؛ اگر بشناسیم و براى به کارگیرى این ظرفیت ها همت نکنیم، کوتاهى کردیم؛ اگر به یک حد متوسطى قانع بشویم، کوتاهى کردیم. باید به سمت قله حرکت کنیم.” (16/1/89) و قله ها به دست نمی آیند مگر با استفاده از تمام داشته ها …

و در پایان :::

“ان‌شاءالله بزودى با انجام وظیفه‌اى که مجلس شوراى اسلامى نسبت به انتخاب وزراى صالح خواهد کرد، دولت تشکیل خواهد شد و کارهاى بزرگ و مهمى را که بر عهده دارد، آغاز خواهد کرد؛ اگرچه هم‌اکنون هم بسیارى از کارها را شروع کرده‌اند. امیدواریم توفیق الهى شامل حال رئیس جمهور محترم و مسئولان اجرائى کشور باشد و همراهى مردم هم به آنها کمک کند، دعاى مردم هم کمک کند که بتوانند کارهاى بزرگى را که برعهده دارند – که کارهاى بزرگ، منافع بزرگى هم دارد؛ دشوارى‌هاى بزرگى هم دارد – به بهترین وجهى به انجام برسانند”  (مقام معظم رهبری عیدفطر، مرداد 1392)

احمد فروزبخش

منبع: صاحب نیوز